Psychodynamisch therapeut Sandra Pos plaatste vandaag op Facebook dit prachtige en intens rake blog, dat we met haar toestemming mogen plaatsen. Dit zal voor vele vrouwen zo herkenbaar zijn.
“In de afgelopen jaren ontdekte ik iets bijzonders in mijn praktijk. Door de verhalen van mijn cliënten kwam ik er achter dat het moeder-dochter thema een belangrijk onderwerp is als het gaat om de relatie die we hebben met eten. Jouw moeder is als een rolmodel geweest voor je. En zij was ook de vrouw die voor je zorgde. Zij voedde jou, lichamelijk en geestelijk. En vooral het laatste heeft enorm veel impact op de rest van je leven.
⎯ Van generatie op generatie ⎯
Wanneer we nu om ons heen kijken, zien we dat veel vrouwen een toch wat obsessieve omgang hebben met voeding. Het is normaal om een dieet of methode te volgen om ‘gezond’ te eten en om een goed figuur te hebben. In onze cultuur waarin we uiterlijkheden zo belangrijk hebben gemaakt, inclusief die van onszelf, is het lastig om tevreden te zijn met hoe je eruit ziet. En dit doet iets met onze binnenkant. Het zorgt ervoor dat we veel nadenken over eten, over ons lichaam en ons gewicht. Het maakt ons onzeker en ongelukkig. Al lijkt het je tijdelijk geluk op te leveren wanneer je bent afgevallen. Je ontvangt complimenten vanuit je omgeving. Mensen vinden het knap van je dat je bent afgevallen en zijn misschien zelfs wel een beetje jaloers. Dat voelt goed. Alsof je jezelf overwonnen hebt. Hier is ze dan: de nieuwe jij!
Zit je hier toevallig middenin en ben je net lekker bezig met je dieet als je dit leest, dan is het lastig om de dynamiek hiervan in te zien. Dan zou je dit artikel zelfs als storend kunnen ervaren. Maar ben je al eens aan de andere kant van dit verhaal geweest, misschien zelfs al meerdere malen, dan voel je dat het klopt wat ik schrijf. Die andere kant ziet er als volgt uit: je bent weer aangekomen. Het is je niet gelukt om door te zetten. Je voelt je slap. Want waarom kon je het niet volhouden? Je bent bang voor de reacties van anderen. Je zou je het liefste onzichtbaar willen maken. Je schaamt je voor je lichaam.
De dieetcultuur zoals wij die kennen bestaat nog niet zo heel erg lang. Eind jaren zestig, begin jaren 70 kwamen diëten en afslankclubs steeds meer in opmars. Zo veel vrouwen vertellen me dat ook hun moeders, net als mijn moeder, altijd bezig was met lijnen. Het is ons voorbeeld geweest.
En wanneer jouw moeder je misschien op een dag ook ging aanmoedigen om op je lichaam te letten, dan is het niet vreemd dat ook jij je lichaam erg belangrijk bent gaan vinden. Je lijf is iets dat je onder controle moet zien te houden, zo werd gezegd. Je hebt deze boodschap meegekregen van de belangrijkste vrouw in je leven en ziet het nog steeds overal om je heen als de norm.
⎯ Emotionele behoeften ⎯
Je moeder is niet alleen een voorbeeld voor je geweest in hoe je met eten en met je lichaam omgaat. Ze zorgde ook op allerlei manieren voor je. Een moeder is er om ons te helpen in het omgaan met emoties. Die zorg kan bestaan uit:
- Troosten wanneer je verdrietig bent
- Luisteren naar je als je ergens mee zit
- Knuffelen of omhelzen als uiting van liefde
- Aanmoedigen
- Laten weten dat je goed bent zoals je bent
- Steunen
- Veiligheid geven wanneer je bang bent
- Ruimte geven aan je boosheid
- Vertrouwen geven
- Samen plezier maken
Maar wanneer een moeder op emotioneel vlak niet zo goed voor zichzelf kan zorgen, is het lastig om deze emotionele vaardigheden goed door te geven aan haar dochter. Zo kan het zijn dat een moeder van zichzelf niet boos mag worden en zelf nooit geleerd is om dit op een gezonde manier te uiten. Dan kan het heel ingewikkeld zijn om met de woede van haar dochter om te gaan. Het kan zijn dat ze de boosheid afkeurt of er voor wegloopt. Of wanneer een moeder zelf heeft geleerd dat je er altijd moet zijn voor anderen, zal zij dit ook doorgeven aan haar dochter.
Je leert als dochter zo niet dat je eigen behoeften ook ruimte mogen hebben.
Dit zijn maar enkele voorbeelden. Tekorten op emotioneel vlak kunnen allerlei vormen aannemen. En daar hoeft geen heftig incident vroeger aan vooraf gegaan te zijn. Vaak zie ik wel dezelfde thema’s terugkomen die vooral met het vrouwzijn te maken hebben. Ik zie wel dat hierin een verandering gaande is, maar die gaat langzaam. Zo zie je dat vrouwen nogal eens de neiging hebben zich kleiner te maken dan dat ze zijn. Dat ze zich eerder wegcijferen dan mannen. En niet zo goed kun waarde kunnen voelen. Vrouwen voelen zich makkelijk geroepen tot zorgen voor anderen. Ze vinden het lastig om hun onvrede te uiten.
⎯ Als een moeder zijn ⎯
Als je merkt of het vermoeden hebt dat eten bij jou ook met je emoties te maken heeft, is het goed om dit helder te krijgen. En de belangrijkste vragen op het belangrijkste moment stel je jezelf wanneer je de aandrang voelt dat je NU moet eten terwijl je geen lichamelijke trek hebt.
Hoe voel ik me? Wat heb ik nu eigenlijk nodig?
Het kan zijn dat het je de eerste paar keren dat je jezelf deze vraag stelt helemaal niet duidelijk is wat er aan de hand is. Dat geeft niet. Door jezelf deze vragen te blijven stellen, krijg je vanzelf het antwoord. Misschien ben je verdrietig en heb je troost nodig? Misschien ben je nerveus en wil je gekalmeerd worden? Misschien ben je boos en zou je wel willen schreeuwen? Ga op onderzoek uit. Waar gaat eten bij jou over? Wees nieuwsgierig en open en veroordeel jezelf vooral niet om het antwoord. Want het antwoord gaat je verder brengen. Voorbij het punt waar je nu staat.
Wanneer je een idee hebt gekregen van wat je nodig hebt, komt het lastigste stuk: leer jezelf dan ook te geven wat je nodig hebt. En dit begint met de erkenning van wat er aan de hand is. Je kunt jezelf niet helpen als je niet wilt zien wat er is. Eten inruilen voor een emotionele vaardigheid kan iets zijn dat relatief makkelijk op te lossen is. Maar de aard van het probleem kan ook zo zijn dat je hierbij hulp nodig hebt van iemand die gespecialiseerd is in deze problematiek.
Gun jezelf de hulp die je nodig hebt. Je bent het waard.”
Delen op
